معماری اسلامی، تنها شامل ساختمانهای مذهبی که مسلمانان برای عبادت و گردهمایی استفاده میکنند نیست؛ این سبک از معماری فراتر از مساجد و مکانهای مذهبی میرود. گرچه از مساجد و زیارت گاهها آغاز شده اما، سبک اسلامی به گونهای است که با معماری پیش از اسلام هر منطقه ترکیب شده و در عین یکسان سازی مسلمانان، حال و هوای بومی منطقه را حفظ میکند. به طور مثال در کشور ایران، موجب به وجود آمدن معماری اسلامی-ایرانی شده است که در نوع خود بینظیر است.
سبک معماری اسلامی، معرفی و تاریخچه
معماری اسلامی، به ساختمانهای مرسوم مسلمانان اتلاق میشود که از قرن ۷ام میلادی به بعد در خاورمیانه و دیگر نقاط مسلمان نشین دیده میشود. سبک معماری اسلامی بیشترین جلوه خود را در مساجد و مدارس نمایش میدهد. از نمونه پروژه های معماری اسلامی اولیه میتوان به گنبد صخرهای اورشلیم در مسجد الاقصی (سال ۶۹۱ میلادی) و مسجد بزرگ دمشق (سال ۷۰۵ میلادی) اشاره کرد. این پروژههای معماری اسلامی با ایده گرفتن از معماری مسیحی بنا شدهاند و از بسیاری از اصول معماری خود را از کلیساها برداشتهاند؛ مانند قوسها، ستونها و خمهایشان، همچنین کفپوشهای موزاییک و سنگی در عین حال ویژگیهایی خاصی نیز اضافه شده مثل حیاطهای بزرگ و صحنهای نماز و محراب.
از همان ابتدا در پروژه های معماری اسلامی اولیه، مشخصههای این سبک کاملا قابل مشاهده هستند، مانند قوسهای نیمدایرهای نعل اسبی و یا تزیینات سطحی و غنی بر روی دیوارها. پروژه های اسلامی با به وجود آمدن مسجدهایی با ستونهای فراوان، سبک سیاق خاص و منحصر بفرد خود را گرفتند؛ اینگونه مسجدها را میتوانید در عراق و مصر مشاهده کنید. در ایران اما مسجدها شامل ۴ ایوان بودند که هر کدام به قسمتهای مختلفی از حیاط مسجد باز میشدند.
گسترش پروژه های اسلامی
این هنر اسلامی بعد از ترکیب شدن با هنر ایرانی و به وجود آمدن سبک اسلامی- ایرانی، به همراه معماران ایرنی به سمت هند و مغولستان راه یافت، و همین امر سبب به وجود آمدن تاج محل و کاخهای مغولی به این سبک شد. همچنین معماران عثمانی با الهام گرفتن از سبک اسلامی و معماری بیزانس دست به ساخت پروژههای معماری زیبایی زدند؛ به عنوان مثال میتوان از مسجد زیبای ایاصوفیه در استانبول ترکیه، با آن گنبد مرکزی عظیم و خارقالعادهاش و منارههای بلند و شاهکارش، یاد کرد.